ပြင့္လင္းရာသီ ေရာက္လာသည္ႏွင့္အမွ် ျမန္မာႏိုင္ငံတြင္ မီးေလာင္မႈမ်ား ဆက္တိုက္ ျဖစ္ပြားေနၿပီး ဆံုးရႈံးမႈမ်ားလည္း ၾကံဳေတြ႔ေနသည္။ ယခုႏွစ္ဆန္းပိုင္း ဇန္နဝါရီလ တလထဲတြင္ပင္ ႏိုင္ငံအဝွန္း မီးေလာင္မႈ ၇၂ ၾကိမ္ ရွိခဲ့ေၾကာင္း ျမန္မာႏိုင္ငံ မီးသတ္ဦးစီးဌာနမွ တရားဝင္ ထုတ္ျပန္ခဲ့သည္။
ထို႔ေၾကာင့္ ယင္းကဲ့သုိ႔ ႏိုင္ငံအတြင္း မီးေလာင္မႈ အေျခအေနမ်ားႏွင့္ မီးသတ္အေပၚ လူထုအၾကား ေျပာဆိုသံမ်ားကို တံု႔ျပန္ ရွင္းလင္းေပးရန္ မီးသတ္ဌာန ဝန္ထမ္းအျဖစ္ ၃၅ ႏွစ္ၾကာ လုပ္ကိုင္လာခဲ့သည့္ ရန္ကုန္တိုင္း မီးသတ္ဌာန တိုင္းမီးသတ္ ဦးစီးမႉး ဦးသင္းေ႒းေရႊကို မဇၥ်ိမ သတင္းေထာက္ ေက်ာ္ခက ေမးျမန္းထားပါသည္။
ျပည္သူေတြကိုေရာ မီးေဘးအႏၲရာယ္နဲ႔ ပတ္သက္ၿပီး
ရန္ကုန္တိုင္း မီးသတ္ဌာန တိုင္းမီးသတ္ ဦးစီးမႉး ဦးသင္းေ႒းေရႊ ယခင္တြင္ ဒုတိယညႊန္ၾကားေရးမႉးလည္း ျဖစ္ခဲ့သည္။
ဘယ္လိုပညာေပမႈမ်ဳိးေတြကို မီးသတ္ဦးစီးဌာက လုပ္ေပးတာရွိလဲ။ လူထုအေနနဲ႔ေရာ ဘယ္ေလာက္ ႏိုးၾကားတိုးတက္လာမႈ ရွိလဲခင္ဗ်။
’’အိမ္ေတြေပၚ တက္စစ္တယ္။ စက္႐ုံအလုပ္႐ုံေတြမွာ စစ္တယ္။ မီးေဘးကာကြယ္မႈနဲ႔ ပတ္သက္တဲ့ ဟာေတြကို ပညာေပးတယ္၊ ေဟာေျပာတယ္။ မီးေလာင္ရင္ ျဖစ္တတ္တဲ့ ဒုကၡေတြကိုကို ပ႐ုိဂ်က္တာေတြနဲ႔ ျပတယ္။ သတင္းစာ၊ ဂ်ာနယ္၊ မီဒီယာေတြကလည္း လိုက္ျဖန္႔ၿပီးေတာ့ ေျပာသလို မီးေလာင္တတ္တဲ့ ဓာတ္ဆီဆိုင္ေတြကအစ က်ေနာ္တို႔ အကုန္စစ္ပါတယ္’’
’’အၾကံေပးတယ္။ အၾကံေပးတဲ့အတိုင္း လိုက္နာရင္ေတာ့ မီးမေလာင္ဘူးေပါ့။ ဒီလူေတြ လာအာေနတာ အလကားပါကြာဆိုၿပီး မီးသတ္ကို အထင္မၾကီးတဲ့ စိတ္ေတြ ထားရင္ေတာ့ မီးေလာင္တတ္ပါတယ္။ မီးသတ္က အေရးပါတယ္ဆိုတာကိုလည္း မီးေလာင္မွ လူေတြက အေရးပါမွန္း သိၾကတာ။ အဲဒါေၾကာင့္ က်ေနာ္တို႔ေျပာတဲ့ စကားကိုလည္း အေလးထားဖို႔ လိုပါတယ္။ ေန႔တိုင္းသတိျပဳမွ မီးေလာင္မႈ နည္းမွာေပါ့’’
’’အခုဟာကေတာ့ လူထုကလည္း ဟန္းဖုန္းေလးေတြ ကိုင္လာႏိုင္တာမ်ားလာေတာ့ သတင္းပို႔တဲ့ ဟာေတြကလည္း ပိုျမန္လာတာေပါ့ေနာ္။ အခု က်ေနာ္တို႔ ရန္ကုန္မွာ ၂ဝဝ၄ ခုႏွစ္က ၄ဝဝ ေက်ာ္ေလာက္ ေလာင္တယ္။ အခုေနာက္ပိုင္းမွာ ၁၃ဝ ေလာက္ က်သြားတယ္ေပါ့ေနာ္။ ေလာင္မႈႏႈန္းက ေလ်ာ့သြားတာကို ေတြ႔ရျခင္းအားျဖင့္ ဒါဟာ လုပ္သားျပည္သူေတြအေနနဲ႔ တာဝန္သိမႈ ပိုရွိလာၿပီလို႔ ေျပာလို႔ရပါတယ္’’
ႏိုင္ငံတကာမွာရွိတဲ့ အထပ္ျမင့္တိုက္ေတြကို ေလွကားအရွည္ေတြထုတ္ၿပီး တက္ဖ်န္းတဲ့ အဆင့္ျမင့္ ကားမ်ဳိးေတြေရာ ျမန္မာႏိုင္တခုလံုးမွာ ဘယ္ႏွစီးရွိလဲ။ ဘယ္ၿမိဳ႕ေတြမွာ သံုးျဖစ္လဲခင္ဗ်။
’’ေပ ၄ဝ ေလာက္အျမင့္ကို တက္ဖ်န္းႏိုင္တဲ့ ကားၾကီးမ်ဳိး ရန္ကုန္နဲ႔ မႏၲေလးမွာ ၁၅ စီးေလာက္ ရွိပါတယ္။ လံုေလာက္မႈေတာ့ မရွိေသးဘူးေပါ့ေလ။ က်န္တာကေတာ့ အရင္တုန္းကတည္းက သံုးေနက် ကားေတြပါပဲ’’
မီးေလာင္မႈေတြ ျဖစ္တဲ့အခါ ေတာ္ေတာ္မ်ားမ်ားမွာ မီးသတ္ကားက မီးေလာင္တဲ့ ေနရာကို ေနာက္က်ၿပီးမွ ေရာက္လာတယ္။ ေရမပါဘူးဆိုတဲ့ အသံေတြက ဘယ္လိုေၾကာင့္ ထြက္ေနရတာလဲခင္ဗ်။
’’မီးသတ္ကားက ေရမပါဘဲနဲ႔ ဘယ္လိုလုပ္ မီးေလာင္ျပင္ လာမလဲ။ ေသနတ္ဆိုတာ က်ည္ဆံရွိမွ ပစ္လို႔ရသလို၊ မီးသတ္ကားလည္း ေရပါမွ ပက္လို႔ရတယ္။ ဒီသေဘာပဲ။ ေရဂါလံ ၈ဝဝ ဆံ့ ကားတစီးကို ၃ မိနစ္ပဲ ပက္ၿပီးသြားရင္ ကုန္တာပါပဲ။ အဲလို ျမန္ျမန္ ကုန္သြားတာကို လူေတြက ေရလည္း မပါဘူးလို႔ ဆိုလိုတဲ့သေဘာ၊ ရွိတဲ့ ဂါလံအေရအတြက္ဟာ ၃ မိနစ္ဆိုတဲ့ အတိုင္းအတာဟာ ခဏေလးပါ’’
’’ဒါကိုပက္ၿပီးရင္ ကားေတြက ျပန္သြားတယ္၊ ေရသြားထည့္တယ္။ ေရမထည့္လို႔ မရဘူးေလ။ ေရရွိမွ ပက္လို႔ရမွာေပါ့။ ပက္ၿပီးလို႔ ထြက္သြားရင္ပဲ ေရမပါဘူးလို႔ လူေတြက ေဝဖန္ၾကတာေပါ့ေနာ’’
’’အဲဒီဟာေတြကို ျပည္ပသတင္းဌာနေတြျဖစ္တဲ့ ခင္ဗ်ားတုိ႔ မဇၥ်ိမတို႔၊ DVB တို႔က သူတို႔ေျပာတဲ့အတိုင္း လိုက္ထုတ္တယ္။ ဟိုတေန႔က သဃၤန္းကၽြန္း မီးေလာင္မႈမွာ ဆိုရင္လည္း DVB က အဲဒီလိုမ်ဳိး လႊင့္သြားေသးတယ္။ အဲဒီအတိုင္း မဟုတ္ပါဘူး။ က်ေနာ္တို႔မွာ ေရပါပါတယ္’’
’’ေနာက္က်ၿပီးမွ ေရာက္လာတယ္ဆိုတာကလည္း မီးေလာင္တဲ့အေၾကာင္း က်ေနာ္တို႔မီးသတ္ဆီကို ဖုန္းဆက္သြယ္တာ ေနာက္က်တာ၊ ေစာတာနဲ႔ ကြာပါလိမ့္မယ္။ က်ေနာ္တို႔ကို အေၾကာင္းၾကားၿပီဆိုရင္ေတာ့ ၾကားၾကားခ်င္း ခ်က္ခ်င္း သြားရပါတယ္’’
လူေတြက ေျပာၾကတယ္။ မီးသတ္တဲ့အခါမွာ မီးသတ္က လာဘ္ယူမႈေတြ ရွိတယ္။ ေလာင္တဲ့အိမ္က် မပက္ဘဲနဲ႔ မေလာင္ေသးတဲ့ အိမ္ေတြကို အရင္ပက္ေပးတယ္ဆိုတဲ့ အသံေတြကိုေရာ ဘယ္လိုေျပာခ်င္လဲဗ်။
’’အဲဒါေတြကို ရွင္းျပရရင္ေတာ့ က်ေနာ္တို႔ အခု မီးသတ္ဌာနမွာ မီးသတ္တပ္ဖြဲ႔ေတြက ကာယကံရွင္ေတြဆီကေန လာဘ္ေငြယူလို႔၊ ပိုက္ဆံေတာင္းလို႔ အေရးယူခံရၿပီး ျပဳတ္တယ္ဆိုတာလည္း မရွိပါဘူး။ မီးသတ္ကားတစီး လာရင္ ဘယ္ေလာက္ဘယ္ညာ ေပးရတယ္။ ဒါေတြက လူေတြရဲ႕ ေကာလာဟလေပါ့ေနာ္။ ရွင္းရွင္းေျပာရရင္ က်ေနာ္တို႔ကို ေရေတာင္ တိုက္မယ့္လူ မရွိဘူး။ အဲဒီအခ်ိန္မွာ ပိုက္ဆံေပးဖို႔ ေနေနသာသာ ကိုယ့္ပစၥည္း ကိုယ္ပိုက္ၿပီး ထြက္ေျပးေနၾကတဲ့ လူေတြခ်ည္းပါပဲ။ မီးေတာထဲမွာ က်န္ခဲ့တာက က်ေနာ္တို႔ေတြပါပဲ’’
’’ေလာင္ေနတဲ့ အိမ္ကို မပက္ဘူး၊ မေလာင္ေသးတဲ့ အိမ္ကို ပက္တယ္ဆိုတာ ပိုက္ဆံေပးလို႔ အဲဒီအိမ္ကို ပက္တာ မဟုတ္ဘူး။ အဲဒါ က်ေနာ္တို႔ မီးသတ္ပညာပါ။ ေလာင္ေနတဲ့ အိမ္ကို သဲၾကီးမဲၾကီး ပက္စရာ အေၾကာင္းမရွိဘူး။ ေဘးအိမ္ေတြကို မကူးေအာင္ အရင္ ၿငိွမ္းရပါတယ္။ မီးကူးသြားရင္ ဟိုဘက္ရပ္ကြက္ေတြကို ဆက္သြားႏိုင္တယ္။ ေလာင္တဲ့ အိမ္ထက္ မေလာင္တဲ့ အိမ္ကို အရင္ မီးမကူးႏိုင္ေအာင္ ဖ်န္းထားရပါတယ္။ ဒီအိမ္ေတြကို မကူးေတာ့ဘူးဆိုမွ ေလာင္တဲ့ အိမ္ကို ေရပက္ရပါတယ္။ ဒါကေတာ့ မီးသတ္ပညာပါပဲ’’
ဟိုတေန႔က မေကြးၿမိဳ႕နယ္က ဆူးပစ္စမ္းရြာမွာ မီးေလာင္တုန္းက ၿမိဳ႕ေပၚကလာတဲ့ မီးသတ္ကားနဲ႔ အတူပါလာတဲ့ မီးသတ္ တပ္ဖြဲ႔ေတြဟာ အကာအကြယ္ ဝတ္စံုျဖစ္တဲ့ မီးခံ ကာဗာဝတ္စံုေတြ အျပည့္အစံု ဝတ္လာတာ မေတြ႔ရဘူးလို႔ ေဒသခံ မ်က္ျမင္ေတြက ေျပာတယ္။ အဲဒါေတြက မီးသတ္ေတြ အကာအကြယ္အတြက္ မီးကာ ဝတ္စံုေတြ အျပည့္အစံု မရွိလို႔လားခင္ဗ်။
’’မ်ားေသာအားျဖင့္ေတာ့ မီးကာဝတ္စံုနဲ႔ လာၾကပါတယ္။ တခါတေလက်ေတာ့ အေရးေပၚေပါ့ေလ၊ ရွိတဲ့ ဝတ္စံု ေကာက္ဝတ္ၿပီးေတာ့ အေရးေပၚ သြားၿငိွမ္းရတာမ်ဳိးလည္း ရွိပါတယ္။ ယူနီေဖာင္းျပည့္စံုဖို႔က အဓိကမဟုတ္ပါဘူး။ မီးၿငိွမ္းဖို႔က အဓိကပါပဲ။ မီးသတ္သမားဟာ ရွိတဲ့ မီးေလာင္ျပင္ဝတ္စံုနဲ႔ပဲ ပတ္မွာေပါ့။ ဒီဝတ္စံုေတြ ဝတ္ဖို႔ ဘယ္လိုလုပ္ အခ်ိန္ရွိမလဲ’’
မီးသတ္ေတြအေနနဲ႔ မီးေလာင္ျပင္ေတြကို သြားၿပီး မီးၿငိွမ္းရတဲ့အခါ အထက္အမိန္႔ေတြကို ေစာင့္ၿပီးမွ ၿငိွမ္းရတာမ်ဳိးေတြေရာ ရွိလား။ ဒါမွမဟုတ္ ခ်က္ခ်င္း ပက္ခြင့္ရွိလား။
’’မရွိပါဘူးဗ်ာ။ မီးသတ္က မီေလာင္ၿပီေဟ့ဆို ထြက္တာပဲ။ ေရာက္ရင္လည္း ပက္တာပါပဲ။ ဘယ္သူ႔အမိန္႔ကိုမွ ယူစရာ မလိုပါဘူး။ ဒါေတာင္ လူေတြက တာဝန္မဲ့ လာၾကတယ္။ မီးသတ္ကား အခ်က္ျပမီးေတြ ဖြင့္၊ ဥၾသ တကြမ္ကြမ္ လုပ္တာေတာင္ လမ္းဖယ္မေပးၾကဘူး။ ဒါေၾကာင့္ မလိုအပ္ဘဲ တခါတေလ လမ္းမွာ ၾကာေနတာလည္း ရွိပါတယ္’’
’’က်ေနာ္တို႔မွာ ဘယ္သူ႔အမိန္႔မွ ခံစရာမလိုပါဘူး။ က်ေနာ္တို႔မွာလည္း ေဆာင္ပုဒ္ရွိပါတယ္။ ျမန္ျမန္ သိ၊ ျမန္ျမန္ သြား၊ ျမန္ျမန္ သတ္။ ဆိုတဲ့ ေဆာင္ပုဒ္ အတိုင္းပါပဲ။ လူထုအေနနဲ႔ သတင္းေပးဖုိ႔ေတာ့ လိုတာေပါ့ေနာ္။ သတင္းမေပးဘဲနဲ႔ေတာ့ မီးသတ္သမားက ဘယ္သိႏိုင္မလဲ’’
’’မီးသတ္က မီးခိုးျမင္မွ သြားရရင္ အဲဒီေလာင္မႈဟာ ၾကီးေနပါၿပီ။ လူထုအေနနဲ႔ ျဖစ္တဲ့ေနရာကို အျမန္ဆံုး သတင္းပို႔ဖို႔ေတာ့ အဓိက က်ပါတယ္’’
ၿမိဳ႕ေပၚေတြမွာကေတာ့ လမ္းနဲ႔ ဆက္သြယ္ေရးေရာ အဆင္ေျပေတာ့ နာရီဝက္ဝန္းက်င္မွာ ေရာက္ႏိုင္ေပမယ့္ ၿမိဳ႕ေတြနဲ႔ မိုင္ ၄ဝ-၅ဝ ေဝးေနတဲ့ ေက်းလက္ေတြက်ေတာ့ မီးေလာင္မႈ အျမန္ဆံုး ၿငိွးႏိုင္ဖို႔ မီးသတ္ဦးစီးဌာနက ဘယ္လို အစီအစဥ္ေတြ ျပဳလုပ္သြားဖို႔ ရွိလဲ။ ဟိုတေန႔ကဆိုရင္ မေကြးၿမိဳ႕နဲ႔ မိုင္ ၄ဝ ေလာက္ေဝးတဲ့ ရြာေလးမွာ အခ်ိန္မီ မၿငိွမ္းႏိုင္လို႔ အိမ္ေျခ ၁၈ဝ ေက်ာ္ေတာင္ ပါသြားတယ္။
’’ေက်းရြာေတြအတြက္ေတာ့ က်ေနာ္တို႔ အစီအစဥ္ေတြ ခ်လာတာ မရွိေသးပါဘူး။ အဲဒီေတာ့ ေက်းရြာေတြအေနနဲ႔ ကိုယ့္အားကိုယ္ကိုး မီးသတ္စက္ေတြ၊ သဘာဝ ေရကန္ေတြ၊ ကိုယ့္ရြာမွာကိုယ္ မီးသတ္ေဆးဗူး၊ ေရပံုး၊ မီးခ်ိတ္၊ မီးကပ္ကအစ အားလံုးေပါ့၊ ေရွးဦး မီးၿငိွမ္းသတ္နည္းေပါ့ေနာ္။ အဲဒါေတြနဲ႔ ကိုယ့္ဘာကို ျဖစ္ျဖစ္ခ်င္း ဝိုင္းဝန္းၿငွိမ္းသတ္ႏိုင္ရင္ ေကာင္းတာေပါ့ေနာ။ သဘာဝေလတိုက္လို႔ မ်ားသြားတာေတာ့ မထိန္းသိမ္းႏိုင္ဘူးေပါ့ေနာ’’
’’အရမ္းကြာေဝးေနတဲ့ ေက်းရြာေတြကို ၿမိဳ႕ေပၚက မီးသတ္ကားေတြအေနနဲ႔ အခ်ိန္မီ ေရာက္ဖုိ႔ဆိုတာ မလြယ္ပါဘူး၊ ေရဝိတ္နဲ႔ ဘာနဲ႔ဆိုေတာ့။ ေဝးရင္ေဝးသလို၊ လမ္းေကာင္းရင္ ေကာင္းသလို အခ်ိန္ကေတာ့ ယူရမွာေပါ့’’
စာဖတ္ပရိသတ္ကိုေရာ မီးေဘးကာကြယ္မႈနဲ႔ ပတ္သက္ၿပီး ဘယ္လို အၾကံျပဳခ်င္လဲခင္ဗ်။
’’မီးေလာင္တာကေတာ့ လူေတြနဲ႔ ဆိုင္တယ္။ လူေတြဟာ သတိရွိဖို႔ လိုတယ္။ အဓိကကေတာ့ မီးသံုးစြဲရင္ သတိရွိဖို႔ လုိတာေပါ့ေနာ္။ မီးဆိုတာ လွ်ပ္စစ္လည္း ပါတာပဲ၊ မီးဖိုလည္း ပါတာပဲ။ ေနာက္ ဓာတ္ဆီ သံုးတာေတြ၊ ေရာင္းတာ၊ ဝယ္တာေတြ၊ ဒါေတြ သတိရွိရမွာေပါ့’’
’’လွ်ပ္စစ္မီးဆိုရင္လည္း ဖြင့္သံုးၿပီးလို႔ရွိရင္ ပိတ္ဖို႔ သတိထားရပါမယ္။ မီးဖိုနဲ႔ ပတ္သက္ရင္ေတာ့ မီးဖိုသံုးၿပီး ခ်က္ျပဳတ္တယ္ဆုိရင္ မီးဖိုနားမွာ လူေစာင့္ အၿမဲရွိၿပီးေတာ့ မီးသံုးစြဲၿပီးရင္ မီးၿငိွမ္းသတ္တဲ့ အက်င့္ေလး လုပ္ထားရမွာေပါ့။ ထင္းမီးဖိုပဲျဖစ္ျဖစ္၊ မီးေသြးမီးဖိုပဲျဖစ္ျဖစ္ မီးၾကြင္းမီးက်န္ကို ေျပာင္စင္ေအာင္ ၿငိွမ္း၊ လွ်ပ္စစ္မီးဖိုဆိုရင္လည္း ခလုပ္ပိတ္၊ ပလပ္ျဖဳပ္ေပါ့။ ဒါမ်ဳိးေလးေတြ လုပ္ဖို႔ လိုပါတယ္’’
’’အန္ကယ္ေျပာခ်င္တာက အားလုံးအေနနဲ႔ မီးသံုးရင္ သတိရွိပါ၊ မေမ့ပါနဲ႔လို႔။ ေပါ့ေပါ့ဆဆ မသံုးနဲ႔။ ျခင္ေဆးေခြ၊ အေမႊးတိုင္ကအစ မီးေလာင္မႈ အၾကီးၾကီးေတြထိ ျဖစ္သြားႏိုင္တဲ့အတြက္ မီးသံုးစြဲရင္ သတိရွိပါလု႔ိ အၾကံေပး မွာခ်င္ပါတယ္’’
No comments:
Post a Comment